Relatiepsycholoog.nl
- relatietherapie, mediation, relatieadvies
Maarten (36), ICT-deskundige, en Jane (35), reisbureaumedewerkster, uit Delft, hebben besloten te scheiden en om mediation verzocht, vanwege, zoals Jane zegt, hun drie kinderen van acht, zes en drie jaar. Wat de situatie extra gecompliceerd maakt is dat sprake is van een buitenechtelijke relatie van Maarten met een heel goede vriendin en tevens inmiddels ex-collega van Jane. Deze relatie blijkt al ruim een jaar aan de gang, terwijl Jane dat pas enkele weken geleden heeft gemerkt. Daarna is vrij snel het moment gekomen dat beiden te kennen hebben gegeven te willen scheiden. Het onderstaande fragment komt uit het begin van de mediation.
Michel: In het intakegesprek de vorige keer hebben we geïnventariseerd wat jullie doelen zijn. Eén daarvan was een zo pijnloos mogelijk scheidingsproces met het oog op jullie kinderen, waarbij ik toen heb gezegd dat de meeste pijn voor ze nu werd veroorzaakt doordat ze geen contact met één van jullie beiden hebben. Los van het feit dat dat erg pijnlijk is voor ze, is de kans heel reëel dat ze denken of op een gegeven moment gaan denken dat er geen contact met die ouder is omdat zij stout geweest zijn of iets dergelijks. En dat is erg slecht op de lange termijn voor hun sociaal emotionele ontwikkeling. Dus is mijn eerste vraag of jullie inmiddels weer allebei contact hebben met de kinderen?
Maarten: Ja, ik mag ze nu ook weer zien.
(Jane had toen ze het hoorde van Maarten en haar vriendin hem het huis uitgestuurd met de mededeling dat hij zijn kinderen verder wel kon vergeten om te zien. Dit was enkele weken geleden gebeurd).
Michel: Oké, dat is heel goed van jullie (kijkt Jane aan, maar die kijkt weg). Wat voor interim regeling hebben jullie daarvoor gekozen? (kijkt weer Jane aan, maar die blijft wegkijken. Het blijft even stil, dan antwoordt Maarten).
Maarten: Ik kom dinsdag en donderdagmiddag om vijf uur en dan eet ik met de kinderen en breng ze naar bed en blijf dan tot half negen. En zondagmiddag kom ik om elf uur en dan blijf ik tot vijf uur of ik ga in die tijd ergens met ze naar toe. Als ik kom gaat Jane weg, ik weet niet waar naar toe.
Michel: Dat klinkt goed, als tussenoplossing. Het is natuurlijk maar in totaal 13 uur als ik het goed uitreken dat jullie kinderen met één van jullie contact hebben. Maar daar staat tegenover dat dat anderhalve week geleden nog nul uren waren en dat ze gewoon thuis kunnen blijven en niet hoeven te wisselen. En ten slotte zien ze jullie allebei meerdere malen in de week en dat is ook een pluspunt. Zijn jullie tevreden met deze regeling voorlopig?
Jane knikt, Maarten ook, maar neemt dan het woord.
Maarten: Ik ben heel blij dat ik ze weer zie natuurlijk, maar het blijft wel heel onveilig voelen met wat er gebeurd is en vooral ook heel oneerlijk. Ik heb het gevoel dat Jane morgen weer kan zeggen dat ik ze niet meer mag zien.
Michel: Ja, dat begrijp ik. Zulke dingen horen natuurlijk niet, maar het gaat helaas nog te vaak zo. Er komen van beide kanten veel emoties vrij en het is bijna een kwestie van tijd in een aantal situaties tot wanneer de één zegt: ‘je krijgt geen cent van me’, waarop de ander zegt: ‘je krijgt je kinderen nooit meer te zien’. Of omgekeerd. Waarbij vervolgens een spiraal ontstaat die steeds meer verhardt. En dat komt eenvoudig omdat in de praktijk de vrouw bij scheidingen toch nog altijd het meeste te zeggen heeft over de kinderen, ondanks dat de situatie inmiddels formeel zo is dat beide ouders gezamenlijk het gezag krijgen na de scheiding dus formeel even veel te vertellen hebben. En terwijl vrouwen inmiddels al een lange tijd economisch zelfstandig zijn, hebben veel mannen in relaties toch nog net betere banen dan hun partner en verdienen ze meer dan hun ex-vrouw. De angst van beide partners is dan ook logisch gezien dat de vrouw vaak bang is dat ze er in financieel opzicht op achteruit gaat, zeker als zij het grootste deel van de verzorging van de kinderen op zich gaat nemen. En de man is bang dat hij zijn kinderen niet of nauwelijks meer te zien zal krijgen na de scheiding. En vanuit de eigen angst wordt dan vervolgens vaak gereageerd op de ander. En angst is nu eenmaal een slechte raadgever, dus voordat je het weet roept één van de twee dat één van die beide dingen gaat gebeuren. Waardoor de angst bij de ander bewaarheid wordt en mensen in een spiraal terecht komen van over en weer aanvallen en dreigen en beschuldigen enzovoort. De kunst is om het zo zuiver mogelijk te houden in de zin van dat je allebei recht hebt op een gewone gezonde financiële afwikkeling over en weer. En dat de kinderen niet van één van beiden zijn, maar voor een optimale ontwikkeling recht hebben op zo frequent mogelijk contact met beide ouders op een normale en zo ontspannen mogelijke manier. Als je dat voor elkaar kunt krijgen samen, kun je erg trots zijn.
Maarten knikt instemmend, maar Jane reageert niet, kijkt nog steeds weg.
Michel: Wat ik me kan voorstellen bij jullie, is dat het niet leuk is om na ruim een jaar te moeten horen of ontdekken dat er een ander is.
Jane (barst nu los): Ik kan er nog steeds niet over uit. Het ging niet goed tussen ons, dat ging het al een hele tijd niet. Alleen dat hij het dan aanlegt met haar en het zo lang voor me verborgen houdt, dat begrijp ik niet en dat wil ik ook niet begrijpen.
Michel: Ja, dat kan ik me voorstellen. Want eigenlijk spelen er twee dingen in zo’n situatie. Enerzijds het feit dat je partner verliefd wordt op iemand anders. En anderzijds dat hij het niet zegt en dat de relatie maar door blijft gaan. Achter je rug om. En dat laatste is voor veel mensen eigenlijk nog veel erger dan het eerste. Verliefd worden overkomt je en daar kun je eigenlijk weinig aan doen. Als het tussen een stel goed is dan betekent dat dat ze op elkaar gericht zijn en dan heeft verliefdheid weinig tot geen kans om te gebeuren bij één van beiden. En op het moment dat ze niet meer op elkaar gericht zijn en ze emotioneel gezien afstand gaan krijgen, drijven ze uit elkaar en ontstaat er ruimte tussen ze. In die ruimte kan het vervolgens gemakkelijk zo zijn dat één van de twee verliefd wordt op een ander. Dat is op een bepaalde manier iets waar je niets aan kunt doen en wat je overkomt. Maar wat je er feitelijk mee doet vervolgens, dáár heb je wel invloed op. En door het zo’n lange tijd verborgen te houden, geef je eigenlijk je partner het gevoel dat je haar verraadt. Toch is dat vaak niet de bedoeling cq de reden geweest waarom het niet eerder verteld is…Waarom heb je het niet eerder verteld, Maarten (kijkt naar Maarten).
Maarten (reageert niet meteen, kijkt eerst een beetje voor zich uit): En dan? Als ik het eerder had gezegd, misschien had ze me dan ook wel het huis uitgezet en gezegd dat ik mijn kinderen niet meer mocht zien. Ik hoopte eigenlijk dat het vanzelf over zou gaan, de eerste tijd, en ik dacht ook dat dat zo zou gaan. Alleen het werd steeds sterker en ik durfde het niet aan haar te vertellen. Want zeker in het begin hield ik ook nog van haar. Ik heb haar nooit pijn willen doen.
Michel: (ziet dat Jane over de woorden van Maarten nadenkt en zegt tegen hem): Eigenlijk heb je voor zachte heelmeester gespeeld. Het willen uitstellen c.q. niet willen vertellen lijkt op zich vanuit redelijk goede bedoelingen. Dat je haar geen pijn wilde doen, dat je bang was dat het consequenties zou hebben voor het contact met je kinderen. Begrijp ik op zich wel, alleen je hebt het veel erger gemaakt daardoor.
Maarten: Dat heb ik me inmiddels ook gerealiseerd. Alleen toen niet. Echt niet.
(Het is stil, beiden zwijgen).
Michel (tegen Jane): Heeft Maarten wel eens sorry gezegd, voor het feit dat hij het niet eerder heeft gezegd?
Jane: Nee, nooit.
Michel (tegen Maarten): Misschien moet je daar dan eens mee beginnen. Fout toegegeven is half vergeven, zegt het spreekwoord. En als je geen sorry hebt gezegd is dat misschien toch de start want dat is in ieder geval de erkenning van het feit dat het niet goed is gegaan, hoe je ermee om bent gegaan.
Maarten (reageert meteen): Dat wil ik wel doen. (draait zich half naar Jane). Het spijt me dat ik zo gedaan heb. Ik had het eerder moeten doen, eerder met je moeten bespreken. Meteen toen het begon.
Jane (kijkt Maarten aan): Dat is zo (zwijgt verder, Maarten zegt ook niets meer).
Michel: Oké, fout toegegeven is dus half vergeven, maar dan is dit pas de helft. Hoe zit het met de andere helft? Wat moet Maarten doen zodat je hem de andere helft vergeeft? (Kijkt Jane aan, die beantwoordt de blik).
Jane: Dat weet ik niet. Misschien wel helemaal niets, misschien kan hij de andere helft niet goedmaken.
Michel: Dat zou kunnen. Maar als dat het geval is zit het meer in jou, dan is het meer jouw stuk waar je over heen zult moeten stappen. Want je bent nu voor de andere helft wraak aan het nemen door het contact met jullie kinderen te verbieden of hem daarin op eieren te laten lopen. En niet alleen heb je daar strikt genomen het recht niet toe, want je kinderen zijn niet van jou maar van zichzelf, maar met die strategie straf je hen ook en dat is dubbel oneerlijk. Dus moet je goed nadenken over die andere helft, of hij dat kan goedmaken en zo ja hoe. Het verliefd worden zelf is niet iets wat je hem echt kwalijk kunt nemen zoals ik al zei, want dat is een gevolg van afstand in een relatie. En daar zijn jullie beiden betrokken bij geweest.
Jane: Hij had er met me over moeten praten. Toen we die afstand hadden.
Michel: Dat is waar. Maar dat heb jij ook niet gedaan. Als jullie er niet afdoende over gepraat hebben op dat moment zijn jullie er beiden bij betrokken geweest, niet één van de twee wel en de ander niet of minder. En je hebt beiden niet voor die ontwikkeling gekozen, maar het is gebeurd.
Jane: Ik wil in ieder geval niets meer met haar te hebben. Dat vind ik eigenlijk het belangrijkst op het moment.
Michel: Dat kan ik me voorstellen. Misschien moeten jullie daar goede afspraken over maken. Dat zij ten eerste een duidelijk ondergeschikte rol krijgt in de relatie die jullie hebben ten opzichte van jullie kinderen. En dat jullie qua overleg enzovoorts elkaar op neutraal terrein gaan ontmoeten om dingen te bespreken zonder haar erbij. Dat vind ik geen onredelijk verzoeken. Zeker gezien hoe het gegaan is tussen jullie.
Het gesprek gaat verder en komt op de rol van de andere vrouw die het ook erg blijkt te vinden hoe één en ander gegaan is. Afgesproken wordt aan het eind dat Jane nadenkt over of en zo ja hoe de andere helft goedgemaakt kan worden en hoe ze samen kunnen zorgen dat ze niet in de valkuil geraken dat hun kinderen of de financiën als wapens in het scheidingsproces worden ingezet.